Czym jest akredytywa i czy warto z niej korzystać?

W przypadku przedsiębiorców nawiązujących zagraniczne kontakty handlowe dość częstym zjawiskiem jest tzw. akredytywa, której celem jest zabezpieczanie interesów stron umowy. Największą rolę odgrywają w niej banki, które udzielają akredytywy w ramach swojej działalności. Czym jest akredytywa? Jakie są jej rodzaje? Co trzeba o niej wiedzieć? I w końcu ile kosztuje akredytywa bankowa?

Kupujesz towar za granicą? A może sam eksportujesz swoje wyroby do innych krajów? Jeśli tak, to jeśli jeszcze nie spotkałeś się z pojęciem akredytywa, w końcu na nie się natkniesz. Albo sam będziesz jej bowiem oczekiwał od swojego kontrahenta, lub eksporter będzie oczekiwał jej od Ciebie.

Czym jest akredytywa?

Zanim przejdziemy do samego wyjaśnienia, czym jest akredytywa, warto wspomnieć, że usługę tę świadczą banki w ramach prowadzonej przez siebie działalności. Jak wiadomo, banki to nie tylko firmy udzielające kredytów czy przyjmujące depozyty, ale także świadczące wiele różnych usług, jak gwarancje bankowe, poręczenia, inkaso czy właśnie akredytywy.

W przypadku tych ostatnich mechanizm działania jest naprawdę prosty, jednak nazwa kompletnie nic nam może nie mówić. A więc akredytywa to swego rodzaju forma płatności, która następuje dopiero po spełnieniu przez stronę (np. eksportera) zawartych w umowie warunków (np. dostawie towaru do odbiorcy). Ma ona na celu zabezpieczenie importera / kupującego przed ewentualnym nieotrzymaniem zamówionych towarów, ale także zabezpieczenie eksportera, przed brakiem płatności przez zamawiającego. Może bowiem zdarzyć się tak, że eksporter wyśle zamówione produkty, a później nie otrzyma za to zapłaty od importera. To ryzyko znosi właśnie przedmiotowa akredytywa.

Kiedy stosuje się akredytywę?

Skoro posługujemy się już przykładem handlu międzynarodowego – akredytywa może dotyczyć także umów krajowych – przybliżmy, jak działa ta forma płatności w praktyce.

Importer (kupujący, zlecający) zamawia towar u eksportera (producent, pośrednik, dystrybutor, etc.). Chce mieć jednak pewność, że otrzyma zamawiany towar. Boi się dokonać płatności z góry, więc oczekuje wysyłki towaru. Eksporter nie chce wysyłać towaru bez płatności, ponieważ obawia się tego, że odbiorca za niego nie zapłaci. W takiej sytuacji dochodzi do pewnego konfliktu, który może być przeszkodą w relacjach biznesowych. I tu właśnie do gry wchodzi bank, który dzięki usłudze akredytywy gwarantuje obustronne wywiązanie się z zawartej umowy.

Jak działa akredytywa w praktyce?

Akredytywę co do zasady zleca w swoim banku (tzw. banku otwierającym) importer (odbiorca towaru / zamawiający). Po dokładnym ustaleniu warunków akredytywy (sumy, terminów i warunków, które musi spełnić eksporter), bank blokuje na rachunku importera określoną kwotę, która po finalnie trafić ma na konto eksportera). Następnie bank zawiadamia instytucję finansową dostawcy towaru oraz samego dostawcę o otwarciu akredytywy.

Eksporter wysyła towar do zamawiającego i przesyła bankowi otwierającemu stosowną dokumentację potwierdzającą wykonanie swojej części umowy. Po weryfikacji bank otwierający dokonuje płatności na rzecz eksportera ze środków zamrożonych na ten cel na rachunku importera.

Jak widać, akredytywa nie jest niczym innym, jak warunkową formą płatności, która następuje wyłącznie po spełnieniu ustalonych w niej warunków. Jej celem jest zatem zabezpieczenie obu stron umowy, a kluczową rolę odgrywają tutaj instytucje finansowe. Łącznie w akredytywie uczestniczą zatem cztery podmioty:

• zleceniodawca akredytywy, czyli kupujący lub importer,
• bank zleceniodawcy, który otwiera akredytywę,
• beneficjent akredytywy, czyli sprzedający lub eksporter,
• bank beneficjenta (eksportera), który informuje beneficjenta o otwarciu akredytywy.

Jakie dokumenty są potrzebne przy akredytywie?

Dostawca towaru, aby otrzymać płatność za wykonanie swojej części umowy, najczęściej musi przedłożyć bankowi otwierającemu: faktury handlowe, listy przewozowe lub inne dokumenty potwierdzające transport towaru, certyfikaty pochodzenia, atesty jakościowe, dokumenty ubezpieczeniowe. Pamiętajmy jednak, że każda umowa handlowa dotyczy innych produktów, więc strony mogą ustalić konkretną dokumentację niezbędną do realizacji akredytywy indywidualnie.

Korzyści płynące z akredytywy bankowej

Jak wspomnieliśmy już powyżej, głównymi korzyściami akredytywy jest pewność wywiązania się ze swojej części umowy przez każdą ze stron.

Najtańsze kredyty firmowe na Śląsku – bezpłatne porównanie

W przypadku eksportera / sprzedawcy będą to m.in. minimalizacja ryzyka związanego np. z brakiem płatności przez zamawiającego towar oraz “możliwość dyskontowania należności przed terminem płatności, a także zabezpieczenia płatności w terminie określonym z góry.

Korzyści dla importera to np. zmniejszenie ryzyka jakościowego i transportowego oraz ewentualnego braku dotrzymania ustalonych terminów, a także zabezpieczenie przed nieuzasadnioną wypłatą należności (np. w przypadku braku otrzymania towaru).

Koszty akredytywy bankowej

Akredytywa wiąże się niestety z pewnymi, często dość wysokimi kosztami, które muszą ponieść strony umowy handlowej. W zależności od banku składać się na nie mogą np.

• opłata za przygotowanie akredytywy;
• prowizja z tytułu jej zawarcia, oscylująca w granicach 0,2-0,3 proc. wartości transakcji);
• opłata za weryfikację dokumentów transakcyjnych;
• opłata za potwierdzenie akredytywy.

Niektóre z kosztów akredytywy obciążają eksportera (beneficjenta), inne importera (podmiot zlecający akredytywę).

Poszukujesz najtańszych rozwiązań dla swojej firmy? Skorzystaj z usług niezależnego eksperta finansowego, który dzięki współpracy z wieloma bankami w kraju, zaaferuje najkorzystniejsze warunki finansowe.

Zdjęcie główne: Andrea Piacquadio z Pexels